فتق دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که مرکز ژل مانند دیسک از یک ناحیه ضعیف در دیواره بیرونی سخت پاره می‌شود.

درد پشت یا پا، بی حسی یا سوزن سوزن شدن ممکن است زمانی ایجاد شود که مواد دیسک با یک عصب نخاعی تماس یا فشرده شود. درمان با استراحت، مسکن، تزریق نخاعی و فیزیوتراپی اولین قدم برای بهبودی است. اکثر افراد در ۶ هفته بهبود می یابند و به فعالیت عادی باز می گردند. اگر علائم ادامه یابد، ممکن است جراحی توصیه شود.

آناتومی دیسک ها

ستون فقرات شما از ۲۴ استخوان متحرک به نام مهره تشکیل شده است. قسمت کمری (کمر) ستون فقرات بیشتر وزن بدن را تحمل می کند. ۵ مهره کمر با شماره L1 تا L5 وجود دارد. مهره ها توسط دیسک های بالشتکی از هم جدا می شوند که به عنوان ضربه گیر عمل می کنند و از ساییدگی مهره ها به یکدیگر جلوگیری می کنند. حلقه بیرونی دیسک حلقوی نامیده می شود. دارای نوارهای فیبری است که بین بدنه های هر مهره متصل می شود. هر دیسک دارای یک مرکز پر از ژل به نام هسته است. در هر سطح دیسک، یک جفت عصب نخاعی از نخاع خارج شده و به بدن شما منشعب می شود. طناب نخاعی و اعصاب نخاعی شما به عنوان یک “تلفن” عمل می کنند و به پیام ها یا تکانه ها اجازه می دهند بین مغز و بدن شما به عقب و جلو حرکت کنند تا حس را منتقل کنند و حرکت را کنترل کنند

فتق دیسک کمر چیست؟

فتق دیسک زمانی اتفاق می افتد که مرکز ژل مانند دیسک شما از طریق پارگی در دیواره سخت دیسک (حلقه) پاره می شود. مواد ژل باعث تحریک اعصاب ستون فقرات شما می شود و چیزی شبیه تحریک شیمیایی ایجاد می کند. درد ناشی از التهاب و تورم عصب نخاعی ناشی از فشار دیسک فتق است. با گذشت زمان، فتق تمایل به کوچک شدن پیدا می کند و ممکن است تسکین جزئی یا کامل درد را تجربه کنید. در بیشتر موارد، اگر کمردرد و یا درد پا برطرف شود، در حدود ۶ هفته برطرف خواهد شد.

ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف فتق دیسک استفاده شود. دیسک برآمده (برآمدگی) زمانی رخ می دهد که حلقۀ دیسک دست نخورده باقی بماند، اما بیرونی را تشکیل می دهد که می تواند به اعصاب فشار وارد کند. فتق واقعی دیسک (که دیسک پارگی یا لیز خورده نیز نامیده می شود) زمانی رخ می دهد که حلقۀ دیسک ترک خورده یا پاره می شود و به مرکز پر از ژل اجازه می دهد به بیرون فشرده شود. گاهی اوقات فتق آنقدر شدید است که یک قطعه آزاد ایجاد می شود، یعنی یک قطعه کاملاً از دیسک جدا شده و در کانال نخاعی قرار دارد.

بیشتر فتق دیسک‌ها در ستون فقرات کمری اتفاق می‌افتد، جایی که اعصاب نخاعی از بین مهره‌های کمری خارج می‌شوند و سپس دوباره به هم می‌پیوندند تا عصب سیاتیک را تشکیل دهند که به پایین پای شما می‌رود.

علائم چیست؟

اگر فتق دیسک کمر دارید، ممکن است دردی را احساس کنید که از ناحیه کمر، پایین یک یا هر دو پا، و گاهی اوقات به پاهای شما (که سیاتیک نامیده می شود) منتشر می شود. ممکن است دردی مانند شوک الکتریکی را احساس کنید که چه در حالت ایستاده، چه راه رفتن یا نشستن شدید باشد. فعالیت هایی مانند خم شدن، بلند کردن، چرخاندن و نشستن ممکن است باعث افزایش درد شود. خوابیدن صاف به پشت با زانوهای خم شده ممکن است راحت ترین حالت باشد زیرا فشار رو به پایین روی دیسک را کاهش می دهد.

گاهی اوقات درد با بی حسی و گزگز در ساق یا پای شما همراه است. ممکن است دچار گرفتگی یا اسپاسم عضلانی در پشت یا ساق پا شوید.

علاوه بر درد، ممکن است ضعف عضلات پا، یا از دست دادن رفلکس زانو یا مچ پا نیز داشته باشید. در موارد شدید، ممکن است دچار افتادگی پا (هنگام راه رفتن پای شما می‌افتد) یا از دست دادن کنترل روده یا مثانه. اگر ضعف شدید پا یا مشکل در کنترل عملکرد مثانه یا روده دارید، باید فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.

علل فتق دیسک کمر چیست؟

دیسک ها ممکن است به دلیل آسیب و بلند کردن نامناسب برآمدگی یا فتق ایجاد کنند یا می توانند خود به خود ایجاد شوند. افزایش سن نقش مهمی دارد. با افزایش سن، دیسک های شما خشک و سخت تر می شوند. دیواره بیرونی فیبری سخت دیسک ممکن است ضعیف شود. هسته ژل مانند ممکن است از طریق پارگی در دیواره دیسک برآمده یا پاره شود و هنگام لمس عصب باعث ایجاد درد شود. ژنتیک، سیگار کشیدن و تعدادی از فعالیت های شغلی و تفریحی ممکن است منجر به انحطاط زودهنگام دیسک شود.

چه کسی تحت تأثیر قرار می گیرد؟

فتق دیسک در افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله شایع‌تر است، اگرچه افراد میانسال و مسن‌تر اگر درگیر فعالیت‌های بدنی شدید باشند کمی بیشتر در معرض خطر هستند.

فتق دیسک کمر یکی از شایع ترین علل کمردرد است که با درد ساق پا همراه است و ۱۵ برابر بیشتر از فتق دیسک گردن (گردن) رخ می دهد. فتق دیسک در ۸ درصد مواقع در ناحیه گردن (گردن) و تنها ۱ تا ۲ درصد در ناحیه فوقانی تا وسط پشت (قفسه سینه) رخ می دهد.

روشهای درمان دیسک کمر

درمان غیرجراحی محافظه کارانه اولین قدم برای بهبودی است و ممکن است شامل دارو، استراحت، فیزیوتراپی، تمرینات خانگی، آب درمانی، تزریق استروئید اپیدورال (ESI)، دستکاری کایروپراکتیک و مدیریت درد باشد. با رویکرد تیمی به درمان، ۸۰ درصد از افراد مبتلا به کمردرد در حدود ۶ هفته بهبود می یابند و به فعالیت عادی باز می گردند. اگر به درمان محافظه کارانه پاسخ ندهید، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

درمان های غیر جراحی

خودمراقبتی: در بیشتر موارد، درد ناشی از فتق دیسک ظرف چند روز بهبود می‌یابد و در عرض ۴ تا ۶ هفته کاملا برطرف می‌شود. محدود کردن فعالیت، یخ/گرما درمانی و مصرف داروهای بدون نسخه به بهبودی شما کمک می کند.

دارو: ممکن است پزشک مسکن‌ها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، شل‌کننده‌های عضلانی و استروئیدها را تجویز کند.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن (Alleve، Naprosyn)، ایبوپروفن (Motrin، Nuprin، Advil) و سلکوکسیب (Celebrex) برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده می‌شوند.

مسکن ها، مانند استامینوفن (تیلنول)، می توانند درد را تسکین دهند، اما اثرات ضد التهابی NSAID ها را ندارند. استفاده طولانی مدت از مسکن ها و NSAID ها ممکن است باعث زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود.

شل کننده های عضلانی، مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل)، ممکن است برای کنترل اسپاسم عضلانی تجویز شوند.

ممکن است استروئیدها برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تجویز شوند. آنها به صورت خوراکی (به عنوان بسته دوز Medrol) در دوز کاهش یافته در یک دوره پنج روزه مصرف می شوند. این مزیت تسکین تقریباً فوری درد در یک دوره ۲۴ ساعته را دارد.

تزریق استروئید: این روش تحت فلوروسکوپی اشعه ایکس انجام می شود و شامل تزریق کورتیکواستروئیدها و یک عامل بی حس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات است. دارو در کنار ناحیه دردناک برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تحویل داده می شود. حدود ۵۰ درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال متوجه تسکین می شوند، اگرچه نتایج معمولاً موقتی هستند. ممکن است برای رسیدن به اثر کامل، تزریق‌های مکرر انجام شود. مدت زمان تسکین درد متفاوت است و هفته ها یا سال ها طول می کشد. تزریقات همراه با فیزیوتراپی و/یا برنامه ورزشی خانگی انجام می شود.

فیزیوتراپی: هدف فیزیوتراپی این است که به شما کمک کند هر چه زودتر به فعالیت کامل بازگردید و از آسیب مجدد جلوگیری کنید. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به شما روش‌های صحیح وضعیت بدنی، بلند کردن و راه رفتن را آموزش دهند و برای تقویت عضلات کمر، ساق پا و شکم با شما همکاری خواهند کرد. آنها همچنین شما را به کشش و افزایش انعطاف ستون فقرات و پاهای خود تشویق می کنند. ورزش و تمرینات تقویتی عناصر کلیدی درمان شما هستند و باید بخشی از تناسب اندام مادام العمر شما شوند.

درمان های جراحی

اگر علائم شما با درمان های محافظه کارانه بهبود قابل توجهی نداشته باشد، جراحی برای فتق دیسک کمر توسط بهترین جراح دیسک کمر، به نام دیسککتومی، ممکن است یک گزینه باشد. در صورت مشاهده علائم آسیب عصبی مانند ضعف یا از دست دادن احساس در پاها، ممکن است جراحی نیز توصیه شود.

 

کلمات مرتبط :

بهترین جراح دیسک کمر – درمان فتق دیسک کمر بدون جراحی – بهترین جراح ستون فقرات در تهران